Haptonomie is theoretisch gezien de leer of de theorie van de tast of het voelen in de brede zin van het woord. Voelen of geraakt worden hebben hierin de betekenis van het toestaan van emoties en lichamelijke reacties. Het lichaam reageert niet alleen door letterlijk aanraken, maar ook bij emoties en door aanwezigheid van een ander in nabijheid of op afstand. Misschien herken je een situatie, waarin je samen met anderen in de lift stond of naast anderen in een bus of trein zat. Zonder elkaar fysiek aan te raken, gebeurde er toch iets met je en was dat duidelijk te voelen.
Iedereen voelt, maar is gewend meer of minder gebruik van het gevoel te maken. Tijdens zwangerschap en leven ontwikkelt iedereen een eigen wijze om gevoel toe te staan of meer of minder te onderdrukken. In allerlei omstandigheden is een mens in staat het gevoel uit te schakelen en meer rationeel te handelen. Dit kan op dat moment handig zijn, maar later, als op deze manier vooral naar het verstand en weinig naar gevoel wordt geluisterd, kunnen op den duur ‘pijn’-signalen ontstaan. Daarnaast mis je dan vaak ook ‘positieve’ ervaringen.
Als gevolg hiervan kunnen na verloop van (korte of lange) tijd allerlei vormen van psychische of lichamelijke klachten ontstaan. Door middel van haptonomische begeleiding of haptotherapie herken je voelend wat er in de weg zit, of wat de oorzaak is van het probleem. Het ‘onvoorstelbare’ of ‘niet te bevatten’ is, dat er ‘als vanzelf een veranderingsproces’ ontstaat. Dus geen gedragstherapie, of aangeleerde manier om het anders te doen. Op deze haptonomische manier wordt niet een symptoom bestreden, maar verandert er écht iets.